Katarakt Nedir?

Katarakt, gözdeki doğal lensin saydamlığını kaybederek bulanıklaşması durumudur. Bu, ışığın retinaya düzgün bir şekilde ulaşmasını engeller ve görme bozukluğuna neden olur. Katarakt genellikle yavaş ilerleyen bir durumdur ve daha çok ileri yaşlarda görülse de, doğuştan veya çeşitli nedenlerle genç yaşlarda da ortaya çıkabilir.

Kataraktın Nedenleri

  1. Yaşlanma:
    • Kataraktın en yaygın nedeni yaşlanmadır. 40 yaşından sonra lensin protein yapısı bozulmaya başlar.
  2. Genetik Faktörler:
    • Ailede katarakt öyküsü bulunması riski artırabilir.
  3. Göz Yaralanmaları:
    • Gözde travma veya ciddi yaralanmalar katarakt oluşumunu tetikleyebilir.
  4. Bazı Hastalıklar:
    • Diyabet gibi kronik hastalıklar katarakt gelişimine yol açabilir.
  5. Uzun Süreli Kortikosteroid Kullanımı:
    • Bu tür ilaçların uzun süreli kullanımı lensin bulanıklaşmasına neden olabilir.
  6. UV Işınlarına Maruz Kalma:
    • Gözleri güneşin zararlı ışınlarından korumamak katarakt riskini artırabilir.
  7. Sigara ve Alkol Kullanımı:
    • Sigara içmek ve aşırı alkol tüketimi lensin zarar görmesine katkıda bulunur.

Katarakt Belirtileri

  • Görmede bulanıklık veya sislenme.
  • Işığa karşı hassasiyet (parlama).
  • Renklerin daha soluk veya sarımsı görünmesi.
  • Gece görme zorluğu.
  • Çift görme (özellikle tek gözle bakıldığında).
  • Gözlük numaralarının sık sık değişmesi.

Katarakt Türleri

  1. Nükleer Katarakt:

    • Lensin merkezinde oluşur ve genellikle yaşa bağlıdır.

  2. Kortikal Katarakt:

    • Lensin kenarlarında başlayan ve merkeze doğru ilerleyen beyaz opak çizgilerle kendini gösterir.

  3. Arka Subkapsüler Katarakt:

    • Lensin arka tarafında oluşur ve genellikle diyabet veya steroid kullanımı ile ilişkilidir.

  4. Doğuştan Katarakt:

    • Bazı bebeklerde doğuştan görülebilir ve genetik faktörlerle ilişkilidir.

Katarakt Nasıl Teşhis Edilir?

  • Görme Testleri: Görme keskinliği ölçülür.
  • Göz Bebeği Genişletme: Göz bebeği genişletilerek lens ve retina detaylı bir şekilde incelenir.
  • Işık ve Mikroskop Muayenesi: Lensin opaklığı değerlendirilir.

Kataraktın Tedavisi

Kataraktın ilerlemesiyle görme kaybı arttığında cerrahi tedavi kaçınılmaz hale gelir.

  1. Cerrahi Müdahale:

    • Fakoemülsifikasyon:
      • Ultrasonik dalgalarla lens parçalanarak çıkarılır ve yerine yapay bir lens (intraoküler lens) yerleştirilir.
    • Ekstrakapsüler Katarakt Cerrahisi:
      • Daha ileri durumlarda tercih edilir. Lensin büyük kısmı çıkarılır, ancak kapsül korunduğu için yapay lens yerleştirilir.

  2. Ameliyat Sonrası İyileşme:

    • Genellikle hızlıdır ve hasta birkaç gün içinde normal aktivitelerine dönebilir.

Kataraktı Önleme Yolları

Kataraktı tamamen önlemek mümkün olmasa da, riski azaltmak için şunlar yapılabilir:

  • Güneş gözlüğü kullanarak UV ışınlarından korunmak.
  • Sağlıklı bir diyet benimsemek (özellikle C ve E vitamini açısından zengin besinler).
  • Sigara ve alkol tüketimini bırakmak.
  • Diyabet ve hipertansiyon gibi hastalıkları kontrol altında tutmak.
  • Düzenli göz muayeneleri yaptırmak.