Şaşılık Nedir?

Şaşılık, göz kaslarının düzgün çalışmaması sonucu gözlerin paralel olmaması durumudur. Bu, bir veya her iki gözün de farklı yönlere kayması (içeri, dışarı, yukarı veya aşağı) şeklinde kendini gösterebilir. Şaşılık, görme problemi yaratabilir ve bazen derinlik algısının bozulmasına yol açabilir. Bu durum, çocukluk döneminde yaygın olarak görülse de, yetişkinlerde de gelişebilir.


Şaşılık Türleri

Şaşılık, gözlerin yönelme şekline göre farklı türlerde sınıflandırılabilir:

  1. İntern (Esotropya):
    Gözlerden biri veya her ikisi de içeriye kayar. Bu tür şaşılık, genellikle bir gözün sürekli olarak içe kaymasıyla görünür.

  2. Ekstern (Eksotropya):
    Gözlerden biri veya her ikisi de dışarıya kayar. Bu türde, gözlerden biri ya da her ikisi de normalden daha dışa doğru kayar.

  3. Hipertropya:
    Gözlerden biri yukarıya kayar. Bu tür şaşılık, bir gözün diğerinden daha yüksek olmasıyla karakterizedir.

  4. Hipotropya:
    Gözlerden biri aşağıya kayar. Bir göz diğerinden daha düşük olur.


Şaşılık Nedenleri

Şaşılığın çeşitli nedenleri olabilir, bunlar şunları içerebilir:

  1. Göz Kasları Problemleri:
    Göz kaslarının zayıf veya aşırı güçlü olmasından kaynaklanabilir. Bu durum, gözlerin doğru şekilde odaklanmasını engeller.

  2. Sinir Problemleri:
    Göz kaslarını kontrol eden sinirlerdeki sorunlar da şaşılığa yol açabilir. Sinirsel problemler, göz kaslarının düzgün çalışmasını engelleyebilir.

  3. Kırma Kusurları:
    Miyopi, hipermetropi veya astigmatizma gibi kırma kusurları, gözlerin odaklanmasında zorlanmalarına neden olabilir. Bu durum da gözlerin paralel olmamasına yol açabilir.

  4. Genetik Faktörler:
    Şaşılık ailedeki bireylerde daha yaygın olabilir. Genetik faktörler, göz kaslarının düzgün çalışmasını etkileyebilir.

  5. Gözdeki Duyu Kaybı:
    Bir gözde görme kaybı olması (örneğin doğuştan veya bir hastalık sonucu) da şaşılığa yol açabilir. Görme kaybı olan göz, genellikle düzgün bir şekilde odaklanmakta zorlanır ve bu da şaşılık oluşturabilir.

  6. Sağlık Sorunları:
    Beyinle ilgili bazı sağlık sorunları (örneğin, felç veya beyin tümörleri) da şaşılık gelişimine neden olabilir.


Şaşılık Belirtileri

Şaşılığın en yaygın belirtileri şunlardır:

  • Gözlerden birinin ya da her ikisinin paralel olmaması
  • Çift görme (diplopi)
  • Derinlik algısının bozulması
  • Baş ağrıları
  • Göz yorgunluğu
  • Gözleri birbirine paralel tutmaya çalışırken gözde kaymalar

Şaşılık bazen göz kaslarındaki bozulmalar sonucu yalnızca bir gözde görülürken, diğer göz düzgün çalışmaya devam edebilir. Bu durum, özellikle küçük çocuklarda fark edilmeyebilir.


Şaşılık Tedavisi

Şaşılık tedavisi kişiye ve duruma bağlı olarak değişebilir. Bazı yaygın tedavi yöntemleri şunlardır:

  1. Gözlükler veya Kontakt Lensler:
    Bazı durumlarda, gözlükler veya kontakt lensler, kırma kusurlarını düzelterek gözlerin paralel olmasını sağlayabilir. Bu, şaşılık için en yaygın tedavi yöntemlerinden biridir.

  2. Göz Kası Egzersizleri:
    Göz kaslarını güçlendirmeye yardımcı olan bazı özel egzersizler, şaşılık tedavisinde kullanılır. Bu egzersizler, gözlerin paralel olmasına yardımcı olabilir.

  3. Cerrahi Müdahale:
    Şaşılık tedavisinde cerrahi bir müdahale, göz kaslarını yeniden hizalamayı hedefler. Bu cerrahi işlemde, kasların uzunluğu değiştirilerek gözlerin doğru şekilde paralel olması sağlanabilir.

  4. Kapama Tedavisi (Patching):
    Özellikle çocuklarda, sağlıklı gözü kapatmak, diğer gözün düzgün çalışmasını sağlamak için bir yöntem olarak kullanılabilir. Bu tedavi, göz kaslarının güçlenmesine yardımcı olabilir.

  5. Botoks Tedavisi:
    Botoks enjeksiyonları, göz kaslarını gevşetmek veya sıkılaştırmak için kullanılabilir. Bu tedavi genellikle geçici olup, bazı göz kası bozukluklarında etkili olabilir.